Taakopdracht van Cedefop
Cedefop speelt een centrale rol in de Europese samenwerking en richt zich op het verbeteren van beroepsonderwijs en -opleiding via doeltreffende beleidsvorming. De taakopdracht van Cedefop is gebaseerd op de in 2019 herschikte oprichtingsverordening (tot intrekking van Verordening (EEG) nr. 337/75 van de Raad, zoals gewijzigd bij Verordening (EG) nr. 2051/2004), gaat uit van het tripartiete beginsel dat beroepsonderwijs en -opleiding succesvol maakt en legt de voornaamste partners van Cedefop vast.
Het doel van Cedefop is steun te verlenen bij de bevordering, ontwikkeling en uitvoering van beleid van de Unie op het gebied van beroepsonderwijs en -opleiding alsook van beleidsmaatregelen inzake vaardigheden en kwalificaties door samen te werken met de Commissie, de lidstaten en de sociale partners. Daartoe verbetert en verspreidt Cedefop kennis, voorziet het in empirische gegevens en diensten met het oog op beleidsvorming, met inbegrip van wetenschappelijk onderbouwde conclusies, en faciliteert het de uitwisseling van kennis tussen de actoren op Unieniveau onderling en met nationale actoren.
De missie van Cedefop weerspiegelt de ontwikkeling van het Centrum als organisatie en het groeiende portfolio van zijn activiteiten. Sinds het werd opgericht in 1975, heeft Cedefop zijn expertise verder uitgediept en verbreed naarmate de samenwerking tussen de Europese Commissie, de lidstaten en de sociale partners op het gebied van beleid inzake beroepsonderwijs- en opleiding, vaardigheden en kwalificaties sterker en geavanceerder werd. Om de nodige voorwaarden te scheppen voor toekomstige strategische prioriteiten, moet er inzicht worden verkregen in de ontwikkeling van beroepsonderwijs en -opleiding en de rol en bijdrage van Cedefop.
In 2002 werd een systematisch Europees samenwerkingsverband op het gebied van beroepsonderwijs en -opleiding op poten gezet (het zogeheten proces van Kopenhagen). Hierdoor werd het mogelijk gemaakt om gemeenschappelijke beleidsdoelstellingen overeen te komen, met indicatoren en regelmatig toezicht ter ondersteuning. Er zijn diverse Europese instrumenten ingevoerd die bijdragen tot een betere mobiliteit van studenten, een hogere kwaliteit van programma’s voor beroepsonderwijs en -opleiding en een groter begrip van kwalificaties. De landen hebben gemeenschappelijke prioriteiten uitgewerkt om beroepsonderwijs en -opleiding relevanter en aantrekkelijker te maken voor mensen en werkgevers. De Europese samenwerking heeft beroepsonderwijs en -opleiding in het algemeen een impuls gegeven, waardoor de transformatie van de economie en de samenleving, waaronder de digitale en groene transitie, vanuit beroepsonderwijs en -opleiding kan worden ondersteund.
Cedefop heeft een aanzienlijke bijdrage geleverd aan deze ontwikkelingen. Het Centrum heeft de ontwikkeling en invoering van belangrijke Europese instrumenten voorgesteld en rechtstreeks ondersteund. Het heeft met zijn expertise het Europese kwalificatiekader (EKK) helpen vormgeven en de hiermee verbonden nationale kaders ondersteund, waardoor kwalificaties uit verschillende landen gemakkelijker met elkaar kunnen worden vergeleken. Door steun te verlenen aan de overgang naar curricula en kwalificaties die gebaseerd zijn op leerresultaten, heeft Cedefop nieuwe manieren voor het valideren van niet-formeel en informeel leren en nieuwe trajecten voor kwalificaties helpen creëren. Via zijn beleidsrapportage heeft Cedefop de uitvoering van prioriteiten voor Europees beleid inzake beroepsonderwijs en -opleiding gevolgd en geëvalueerd en heeft het hieromtrent advies verleend en de koers van het beleid helpen bepalen.
De analysen en het onderzoek van Cedefop hebben tot een beter begrip van de sterke en zwakke punten van beroepsonderwijs- en -opleidingsstelsels geleid en inzicht gegeven in de maatschappelijke, economische en persoonlijke voordelen van beroepsonderwijs en -opleiding. Cedefop heeft met zijn empirische onderbouwingen en analysen steun verleend aan de inspanningen van de betrokken landen en de sociale partners om werkplekleren – ook via kwalitatieve en doeltreffende leerlingplaatsen – uit te breiden. Vanuit zijn analytisch vermogen en zijn expertise in levenslange begeleiding, de validatie van vaardigheden en de financiering van beroepsonderwijs en -opleiding, heeft Cedefop steun geleverd bij hun streven naar het vaststellen van strategieën voor bij- en nascholing voor mensen met geringe vaardigheden, alsook bij de uitvoering van de pijler van sociale rechten.
Cedefop tracht hulp te bieden bij het uitwerken van een goed onderbouwd beleid en aanbod op het gebied van beroepsonderwijs en -opleiding en, in bredere zin, het maken van weloverwogen opleidings- en loopbaankeuzen. In dit verband heeft het EU-brede benaderingen ontwikkeld om de vraag naar en het aanbod van vaardigheden te begrijpen en te anticiperen op de toekomst. Dit inzicht in de arbeidsmarkt, vaardigheden en verbanden tussen banen, vaardigheden en kwalificaties maakt het mogelijk proactief het beheer van beroepsonderwijs en -opleiding te verbeteren en dit soort scholing te moderniseren, om ervoor te zorgen dat studenten en werknemers beter inzetbaar worden of blijven en dat bedrijven hun concurrentiepositie behouden of verbeteren. Dit heeft ertoe bijgedragen dat het toepassingsgebied van beroepsonderwijs en -opleiding verder reikt dan alleen beleidsmaatregelen inzake onderwijs, opleiding en werkgelegenheid, met name door de geleverde inspanningen op het gebied van groene vaardigheden en de verrichte activiteiten in verband met digitalisering, artificiële intelligentie en de toekomst van werk.
De activiteiten van Cedefop als kennismakelaar brengen beleidsmakers, sociale partners, onderzoekers, deskundigen en andere actoren op het gebied van beroepsonderwijs en -opleiding en de arbeidsmarkt uit heel de EU, IJsland en Noorwegen samen, die de nationale, regionale en sectorale belangen vertegenwoordigen bij het consolideren en verruimen van de kennis op terreinen die verband houden met beroepsonderwijs en -opleiding. De netwerken van Cedefop helpen bij het verstrekken en valideren van feitenmateriaal en informatie op verschillende gebieden van het beleid inzake beroepsonderwijs en -opleiding. Verder volgen zij de ontwikkelingen in hun land en ondersteunen zij het Centrum bij de uitvoerige informatie verspreiding via diverse kanalen. Deze werkzaamheden helpen de Commissie in het proces van het Europees Semester.
In de in 2019 herschikte verordening wordt formeel erkend dat Cedefop, om tegemoet te komen aan de behoeften van zijn partners, geleidelijk aan zijn perspectief heeft verbreed door wat vaardigheden en kwalificaties betreft verder te kijken dan de traditionele grenzen van beroepsonderwijs en -opleiding. Werk aan het EKK en Europese instrumenten, de analyse van beleidsmaatregelen en stelsels voor beroepsonderwijs- en -opleiding, leerlingplaatsen en bijscholingstrajecten voor volwassenen, alsook prognoses over en inzicht in vaardigheden zijn voorbeelden van activiteiten die geleidelijk aan belangrijke werkterreinen van het Centrum zijn geworden.
Cedefop biedt een Europees en multidisciplinair perspectief ten aanzien van beroepsonderwijs en -opleiding en arbeidsmarktanalyses om nationale problemen te helpen aanpakken. Net daarin ligt zijn unieke meerwaarde besloten. Cedefop heeft, als uitzonderlijk Europees forum voor het uitwisselen van en het discussiëren over ervaringen en ideeën voor het verbeteren van beroepsonderwijs en -opleiding, een sleutelrol gespeeld in de Europese samenwerking op het gebied van beroepsonderwijs en -opleiding, vaardigheden en kwalificaties. Het Centrum heeft in de afgelopen twintig jaar ook een duidelijke stempel gedrukt op de evoluerende beleidsagenda van de EU voor beroepsonderwijs en -opleiding en zal dat in de komende jaren blijven doen.